فلسفه رابطه - 2

هوالستار

سلام

یك توصیه مهم به آنان كه هم‌اكنون به نوعی دارای رابطه با جنس مخالف هستند:

اگر نیت شما از دنبال كردن این بحث این است كه خطا یا عدم خطای عمل خود در ایجاد يا تداوم رابطه و تبعات آن را بسنجید توصیه مهم من این است كه به هیچ عنوان مطالعه این بحث را به طرف مقابلتان پیشنهاد نكنید. چون این عمل باعث می‌شود طرف مورد نظر شما را به نقش بازی كردن وادار كند و طبیعتا قدرت بررسی شما را از بین ببرد.

در قسمت قبلی به انواع برخوردها اشاره كردیم. انواع برخوردهای بین دو جنس مخالف از آن جهت مهم است كه انسان می‌تواند با بررسی رفتار طرف مقابل ، تا حدود زیادی پی به شخصیت و روحیه طرف مقابل ببرد و این مهم تاثیر بسیار زیادی در تصمیم‌گیری نسبت به نحوه برخورد متقابل دارد. به عنوان مثال افرادی كه در برخوردهای خود با جنس مقابل دچار شرم افراطی می‌شوند معمولا در تصمیم‌گیری‌های مهم و برخورد با مشكلات ، چه در زندگی و چه در محیط كار ناتوان هستند و به‌صورت منفعل عمل می‌كنند. یا افرادی كه در برخورد با جنس مخالف پرخاشگر هستند طبیعتا در طول زندگی و مواجهه با سختی‌ها نیز پرخاشگرند. در بین تمام این رفتارها آن‌چه كه پسندیده و منطقی به نظر می‌رسد رفتار و برخورد نوع اول یا برخورد مبتنی بر شناخت و احترام متقابل می‌باشد. اما مهم‌ترین مساله در بررسی برخوردها بخصوص برخورد نوع اول ، هدف و انگیزه شخص در برخورد با جنس مخالف بوده و بایستی با استفاده از روش‌ها و معیارهای گوناگون سنجیده شود. به این معنی كه بایستی دریافت كه آیا این برخورد نشات گرفته از شخصیت واقعی طرف مقابل است یا نوعی صحنه سازی برای جلب توجه جنس مخالف. این مساله اساسی‌ترین قسمت از بررسی رفتار اشخاص در مواجهه با جنس مخالف است.

در نفی رفتارهای مبتنی بر شرم افراطی و پرخاشگری ، برخوردهای اضطراب‌آلود و هیجان زده، خشك و محدود، غیر عادی و ناپخته و افراط در معاشرت بحثی نیست اما در این‌جا سوالاتی مطرح می‌شود كه از این قرارند:

- آیا برقراری روابط پنهانی در هر حالتی ایراد دارد؟ چرا؟ آیا استثنائی وجود ندارد؟

- اگر ارتباط مبتنی بر شناخت و احترام متقابل باشد ولی به دلایلی از جمله حفظ آبرو، بر سر زبان‌ها نبودن، برخورد نامناسب والدین در صورت آگاهی از ارتباط و ... موقتا به صورت پنهانی باشد چه ایرادی دارد ؟

- و ...

روحیات و طبع اخلاقی زن و مرد به‌طور كلی با هم اختلافات زیادی دارند. به‌طور مثال زن‌ها از لطافت روحی خاصی برخوردارند و غرایز عاطفی در زنان بسیار قوی‌تر از مردان است. از این رو قبل از آن‌كه پاسخ سوالات بالا را بیابیم بهتر است با اصول رفتاری در برخورد با جنس مخالف آشنا شویم تا علاوه بر آن‌كه بتوانیم رفتارشناسی مناسبی از طرف مقابل خود داشته باشیم در بررسی این رفتارها نیز بر اساس واقعیت‌ها عمل كنیم. دراین‌قمست درباره حدود ارتباط مناسب بین دو جنس مخالف بحث می كنیم.

ب – وضع مطلوب در روابط دختر و پسر :
برای نشان دادن وضع مطلوب در روابط بین دو جنس مخالف ( بالاخص در محیط‌های علمی) می‌توان به ویژگی‌ها و خصوصیات زیر اشاره كرد :

1- شناخت واقعیت‌های جنس مخالف : در این زمینه بهتر است به گونه‌ای عمل كنیم كه واقعیت جنس مخالف را تا حد ممكن بشناسیم و بر اساس این شناخت ، اعمالمان را تنظیم كنیم. به نظر من بهترین راه شناخت جنس مخالف ، در نظر گرفتن و شناخت دقیق‌تر واقعیت وجودی افرادی از جنس مخالف است كه با ما سال‌ها زندگی كرده و ما آنها را در نشیب و فرازهای گوناگون زندگی از نزدیك آزموده‌ایم. برای جنس مؤنث شناخت پدر ، برادر ، عمو، دایی و امثال این افراد می‌تواند تا حد زیادی واقعیت جنس مخالف را نشان دهد . برای جنس مذكر نیز واقعیات مشاهده شده از مادر ، خواهر ، خاله ، عمه و امثال این ها می‌تواند نشانگر واقعیات وجودی جنس مخالف باشد . هرچند كه انسان‌ها با هم تفاوت‌های بسیاری دارند و ممكن است برادر و یا پدر و از طرف دیگر مادر یا ... نسبت به دیگران خصوصیات اخلاقی منحصر به خود را داشته باشد و نتوان این خصوصیات را به عموم هم نوعان آن‌ها تعمیم داد ولی بررسی و شناخت مجموعه‌ای از آن‌ها و اشتراكات آن‌ها، در شناخت واقعیت‌های وجودی جنس مخالف تاثیر بسزایی خواهد داشت. در صورتی كه بدانیم و یقین داشته باشیم كه افراد جنس مخالف تا حد بسیار زیادی ، بخصوص از آن جهت كه در زندگی ما عملاً مؤثر است ، با یكدیگر تشابه دارند ، دیگر دچار خیال‌پردازی و تصور رویایی در مورد جنس مخالف نخواهیم شد.

2- اجتناب از خیال‌پردازی و تصور رویایی در مورد جنس مخالف : یكی از مشكلات موجود در روابط بین دو جنس ، داشتن تصورات خیالی از یكدیگر است . گاه دختر و پسر از یك فرد بخصوص ، تصویری خیالی و كاملاً غیر واقعی می سازند و با آن تصویر زندگی می‌كنند . برای دختر گاه یك پسر با تمام ضعف‌ها و محدودیت‌ها و همچنین ناپختگی‌ها و رشدنایافتگی‌ها به شكل شاهزاده‌ای كه سوار بر اسب سپیدی از راه رسیده و او را به سرزمین رؤیاها می‌برد ، تجلی پیدا می‌كند . و یا برای پسری سرخورده و ناتوان از هدایت و سامان دادن به عواطف ، افكار و احساسات دختری چنان تجلی پیدا می‌كند كه گویی فرشته‌ای مهربان از آسمان‌ها برای نجات او و برای ایجاد پناهگاه برای او به زمین آمده است . این تصورات رؤیایی بسیار زود از بین خواهند رفت و واقعاً مانند یك رؤیا در زندگی زایل خواهند شد ولی باعث می‌شوند تا انسان چشم خود را بر روی واقعیت‌های موجود در جنس مخالف ببندد و نتواند آن‌طور كه باید در شناخت طرف مقابل موفق باشد. بنابراین در یك ارتباط مطلوب بهتر است از رؤیا پردازی در مورد جنس مخالف به شدت اجتناب كنیم . این مطلب با عشق و دوست داشتن مغایرتی ندارد . انسان می تواند فردی را بسیار عمیق دوست بدارد و لكن این دوست داشتن نباید موجب كوری و كری انسان شود.

3- از بین بردن ترس‌ها ، دلهره‌ها ، هیجان‌ها ، احساس خصومت و خشونت نسبت به جنس مخالف : سومین ویژگی در یك برخورد مطلوب ، خالی كردن ذهن از عواطف منفی است. هرگونه احساسی كه می تواند جنس مخالف را در ذهن ما به شكل منفی جلوه دهد و یا موجب رفتار مخرب ما نسبت به او باشد، می باید از ذهن حذف شده یا اصلاح گردد.

4- حفظ خونسردی و صلابت شخصیت ، به هنگام برخورد با جنس مخالف : ما باید به هنگام برخورد با جنس مخالف ، خونسردی خود را حفظ كرده ، و هیجانات مختلف را از خود دور كنیم و چنین امری حداقل از دو طریق امكان پذیر است : اول اینكه تلاش كنیم جنبه‌های ارادی اعمالمان را افزایش دهیم و به عبارت دیگر با داشتن برنامه‌هایی در جهت تقویت اراده خویش گام برداریم . انسان‌هایی كه خود را به دست امیال و راحتی‌ها می‌سپارند معمولاً تسلط خوب و كافی بر اعمال خویش ندارند . دوم این كه از طریق تمرین و حفظ خونسردی به هنگام مواجه شدن با جنس مخالف ، تلاش كنیم به سطحی از كنترل رفتار دست بیابیم كه در آن خونسردی و صلابت كافی در برخورد با جنس مخالف را داشته باشیم .

5- برخورد مبتنی بر احترام با مراعات حدود شرعی : در فرهنگ ما برخورد مناسب بین دو جنس به شكل دقیق در چگونگی ارتباط بر اساس ملاك‌های چهارگانه محرم و نامحرم و حلال و حرام مشخص شده است . رعایت این حدود ، نشانگر آشنایی ما با فرهنگ منسجم اسلامی است . ولی این‌كه لزوم رعایت این حدود چیست بحثی است كه در قسمت‌های بعدی به آن اشاره خواهد شد ( برای شناخت این حدود لازم است به كُتب فقهی مناسب مراجعه گردد).

6- پرهیز از ایجاد روابط پنهانی با جنس مخالف و مشورت با والدین در این گونه موارد : برقراری روابط پنهانی پیش از ازدواج ممكن است تا بدان‌جا پیش رود كه به نوعی به هر یك از طرفین آسیب رسانده و آنها را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد . بهتر است دختران و پسرانی كه تجربه و شناخت كافی از جنس مخالف ندارند و نیز تسلط كافی بر اعمال و افعال خویش نیافته اند ، از طریق مشورت كردن با والدین و احتمالاً در میان گذاشتن تمایل خود نسبت به كسی ، از آنان راهنمایی بخواهند و از این راه احتمال آسیب دیدگی روانی و تربیتی خویش را كاهش دهند ( در قسمت دیگری از این بحث، به‌طور مفصل به دلایل این مطلب پرداخته خواهد شد).

7 – اجتناب از برقراری روابط صمیمانه با جنس مخالف قبل از عقد شرعی : با این حال كه روابط ما با جنس مخالف می‌باید خالی از پرخاشگری و ناپختگی و به دور از بی‌احترامی باشد ، لكن نباید ارتباط صمیمانه‌ای بین ما برقرار شود و این مطلب را حتی به رغم وجود علاقه بین دو جنس نیز می‌باید رعایت كرد .

8ـ نداشتن رفتار سَبُك ، خودنمایی و جلب توجه جنس مخالف در مجامع مختلف : توصیه می‌شود كه دختران و پسران از داشتن رفتار سـَبـُك مبتنی بر جلب توجه جنس مخالف دوری گزینند . این مطلب به رغم این كه به صورت یك راهنمایی برای دختران و پسران ارائه می‌شود ، ولی گاهی اوقات از طرف برخی از دوستان نوجوان و جوان مورد اعتراض قرار می‌گیرد . بعضی از دختران در مقایسه خود با دیگران به این نكته اشاره می‌كنند كه آنهایی كه رفتار آن‌چنانی در پیش می‌گیرند و خود را به اشكال مختلف به جنس مخالف عرضه می‌كنند در زندگی موفق‌ترند ، بسیار زودتر ازدواج می‌كنند و تشكیل زندگی می‌دهند . در حالی كه ما به دلیل داشتن رفتار سنگین ، پیوسته دچار تنهایی و دورافتادن از ازدواج می‌شویم . چنین عباراتی به نوعی برای این دختران راهنمای عمل قرارمی‌گیرد و آنها را دچار تعارض بین حفظ حرمت ، عفت و رفتار موقر از یك سو ، و داشتن یك رفتار خودنمایانه مبتنی بر جلب مشتری از سوی دیگر می سازد. نكته بسیار مهمی كه در این‌گونه موارد معمولا مخفی می‌ماند این است كه خصوصیت بسیاری از افرادی كه دارای رفتارهای آن‌چنانی بوده و سعی در عرضه اندام خود به جنس مخالف دارند، (بالاخص خانم‌ها) این است كه معمولا سعی می‌كنند در جمع مشكلات زندگی خود و همسر خود را بپوشانند و از وضع زندگی خود ، برخلاف آن‌چه كه هست ، تعریف و تمجید كنند. در حالی‌كه اگر از داخل به زندگی آن‌ها نگاه شود دارای مشكلات عدیده‌ای در ارتباط با همسر خود می‌باشند. انسانی كه دارای اهداف و آرمان‌های شناخته شده و منسجم در جهت حفظ كرامت انسانی خویش است هرگز از این وضع دچار تعارض نمی‌شود . او به دنبال یافتن همسری پاك و عفیف است ، ولی كسی كه از طریق نمایش دادن اندام‌ها و ظاهر خود ، پسری را به سوی خویش جلب می‌كند ، قطعاً باید بداند كسی را شكار كرده است كه چیزی جز امیال حیوانی انسان نمی‌شناسد . در قرآن كریم آمده است : " زنان ناپاك ، از آن مردان ناپاكند و مردان ناپاك از آن زنان ناپاك ، و زنان پاك از آن مردان پاك و مردان پاك از آن زنان پاك اند." اگر ارزش‌های عالی انسانی مانند عفت ، ایمان ، پاكدامنی ، خوش قلبی و سلامت نفس برای كسی معنا پیدا نكرده باشد ، او می‌تواند زندگی خود را از طریق تمایلات سطح پایین‌تر مانند تمایلات جنسی ، سامان دهد . ولی كسی كه به سطوح بالاتر دسترسی پیدا كرده است هر چند كه مدتی ارضای تمایلات و نیازهای جسمانی او به تأخیر بیفتد ، حفظ ارزش‌های عالی انسانی او را كفایت می نماید.

ادامه دارد