فلسفه رابطه - 4

هوالعشق

سلام

معذرت از تاخیر در به‌روز رسانی این وبلاگ

در قسمت قبلی یك سوالی پیش آمده بود كه چه فرقی بین ارتباط پنهانی و غیر پنهانی وجود دارد؟ مگر نمی‌شود با نیت هوس‌رانی و سرگرمی پا به دنیای ارتباط غیر پنهانی ( یا ارتباط بین دو جنس مخالف با آگاهی والدین ) گذاشت؟ و ....

وعده ازدواج و بهانه شناخت خصوصیات رفتاری از مهم‌ترین عواملی است كه ارتباط بین دختران و پسران را در جامعه ما توجیه می كند. بخصوص دختران كه معمولا با وعده ازدواج به این نوع دوستی‌ها تن می‌دهند. به اعتقاد روان‌شناسان ، میل و كشش به جنس مخالف از نظر فیزیولوژی یك نیاز طبیعی ، فطری و روانی است و در تمام فرهنگ‌ها و كشورها ، پسران و دختران در سن بلوغ اولین نگاه و گرایش را به سوی جنس مخالف ابراز می‌كنند. اما مرز این كشش در هر فرهنگی تعریف شده است. به‌طور مثال در جوامع غربی و سایر جوامع غیر مسلمان ارتباط میان دو جنس مخالف به خود فرد سپرده شده و هر شكلی از این ارتباط مورد پذیرش جامعه و فرهنگ آن است. اما در كشورهای اسلامی و برخی فرهنگ‌ها این ارتباط محدود است و در مواردی به فضای سیاسی و اجتماعی جامعه بستگی دارد.
بزرگ‌ترین تفاوت بین دو نوع ارتباط پنهانی و آشكار در همین نكته پنهانی بودن و یا نبودن آن نهفته است. تقریبا تمام سوء استفاده‌هایی كه از ارتباط پنهانی می‌شود در همین پنهانی بودن آن بالاخص برای دختران است. و طرف مقابل با دانستن و آگاهی بر این موضوع كه اگر دختر ارتباط خود و مسائل اتفاق افتاده و نهفته در آن را برای والدین خود بازگو نماید علاوه بر این‌كه اعتماد خانواده به خود را از دست می‌دهد بلكه در حقیقت با آبرو و حیثیت خود بازی كرده است. با توجه به این نكته ، افراد مختلف روش‌های رفتاری مختلفی را در پیش می‌گیرند. برخی از افراد سعی می‌كنند برای آن‌كه ارتباط مداومی داشته باشند تا آن‌جا كه ممكن است به دختر مورد نظر خود محبت كرده و او را شیفته و دلبسته خود ‌كنند. متاسفانه بسیاری از دختران ، پس از آن‌كه شیفته و دلداده پسری شدند به این سادگی از او جدا نمی‌شوند و این مطلب عمده‌ترین دلیل جدایی دختران از محیط خانواده و به عبارتی فرار آن‌ها از خانه پس از آشكار شدن ارتباط و مخالفت والدین با ادامه ارتباط است. این افراد با آگاهی از این موضوع ، ابتدا سعی می‌كنند دختر را به خود وابسته نمایند و بعد از مدتی او را محك می‌زنند ( به ناگاه او را به بهانه‌های واهی ترك می‌كنند و رفتار او را می‌سنجند. دختری كه وابسته باشد از هیچ كاری دریغ نمی‌كند و به هر دری می‌زند تا پسر مورد علاقه خود را منصرف كنند) پس از اطمینان از وابستگی او ، او را همانند عروسكی به این سو و آن‌سو كشیده و به هر نحوی كه دوست داشته باشند با او و شخصیت او بازی می‌كنند و در انتها نیز ... عده‌ای دیگر در هنگام ارتباط سعی در جمع‌آوری مدرك و سند ارتباط می‌كنند ( جمع آوری نامه‌های عاشقانه از دختر ، ضبط مكالمات تلفنی ، عكس برداری و ... ) و پس از مدتی با استفاده از آن‌ها دختر را تهدید به آشكار كردن ارتباط آن‌ها نزد خانواده می‌نمایند و به این وسیله دختر را بازیچه خود قرار می‌دهند. اما هیچ‌كدام از این موارد در ارتباط‌های آگاهانه صورت نمی‌پذیرد و امكان سوء استفاده دو طرف به حداقل ممكن می‌رسد. وجود مشاوران با تجربه مثل پدر و مادر ، و كنترل رفتارهای طرفین از سوی افرادی كه دچار عاطفه و احساسات نیستند و امكان تشخیص صحت و سقم رفتارها را به خاطر تجربیاتشان دارند همه و همه امكان سوء استفاده و فریب طرفین را به حداقل ممكن می‌رساند.

در ارتباط آگاهانه ( منظور ارتباطی است كه برای شناخت طرفین از یك‌دیگر به منظور ازدواج و از طریق توافق خانواده‌ها صورت می‌پذیرد. به عبارتی مراحل شناخت طرفین پس از انجام مراحل خواستگاری و قبل از ازدواج ) طرفین قبل از شروع ارتباط ، نیت خود ( ازدواج ) را مشخص كرده و به نوعی خود را متعهد به آن می‌دانند. هرچند ممكن است عده‌ای با ظاهرفریبی و طرح ادعای دروغین قصد ازدواج به این مرحله نیز قدم بگذارند اما وجود عاملانی همچون والدین و آگاهی آن‌ها از این ارتباط ، علم به كنترل والدین بر رفتارهای آنان و ... این افراد را نیز در اعمال خود بسیار محتاط كرده و امكان سوء استفاده افراد از این موضوع را به حداقل می‌رساند. یكی از مهمترین دلایلی كه اسلام اذن پدر را شرط ازدواج یا عقد دختر و به عبارتی ارتباط او با جنس مخالف قرار داده است همین است. چرا كه پدر ، از جنس طرف مقابل بوده و كوچكترین حركات وی را به راحتی تحلیل كرده و صداقت یا كذب رفتار وی را تشخیص می‌دهد. اما دختر به‌واسطه ورود در یك دنیای عاطفی امكان تشخیص این رفتار را ندارد و از سویی بسیاری از ریزه‌كاری‌ها و صفات مردانه را نمی‌داند و از این‌رو قادر به تشخیص آن‌ها نیست. متاسفانه دختران به تناسب سنشان ، غرورشان نیز بالا می‌رود و احساس استقلال بیشتری در این موارد داشته و به تدریج خود را از مشورت والدین و یا مشاورانی خبره بی‌نیاز می‌بینند كه همین امر موجب می‌شود سنگین‌ترین ضربه‌ها را در این‌گونه ارتباطات متحمل شوند. متاسفانه در اكثر قریب به اتفاق ارتباطات پنهانی كه به بهانه شناخت بیشتر برای ازدواج صورت می‌پذیرد به تنها چیزی كه پرداخته نمی‌شود شناخت از طرفین است. موارد بسیار نادری بوده كه كسی برای شناخت بیشتر وارد ارتباط پنهانی شود و به این نتیجه برسد كه با فرد مورد نظر تفاهم ندارد و جدا شود. تقریبا در تمامی موارد ، این امر به تداوم ارتباط و طولانی شدن آن ، به دلیل كشش فطری و ذاتی بین دو جنس مخالف ، منجر شده و در نتیجه تبعات و صدمات وارده آن ، به‌خاطر دل بستگی‌ها و به عبارتی دل‌مشغولی‌های منتج از آن ، بالاخص برای دختران اجتناب ناپذیر است.

حال با این تفاسیر آیا گفت‌گو و شناخت دختر و پسر قبل از ازدواج ضرورتی دارد؟

بله به‌طور قطع گفت و گوی دختر و پسر قبل از ازدواج لازم و ضروری است. منتهی این امر بایستی پس از طی مراحل شناخت مقدماتی صورت پذیرد. بهترین راه طی مرحله شناخت مقدماتی همان مراسم خواستگاری پسر از دختر است و این به معنای وقوع ازدواج حتمی نیست. خواستگاری و مراحل پس از آن تا عقد شرعی درحقیقت از مبانی اصلی شناخت اولیه است كه به ترتیب از اولین قدم‌ها شروع می‌شود و به تدریج و مرحله به مرحله انسان را به شناخت كامل در مرحله مقدماتی می‌رساند. مراحل خواستگاری در حقیقت تعهد دو خانواده در همان بدو آشنایی ، به كمك برای رسیدن پسر و دختر به هم در صورت داشتن شرایط اصلی نسبت به هم است. مرحله اول ، گفتگوی خانواده‌ها برای تعیین و تشخیص شرایط اصلی است. مراحل بعدی دیدن و گفتگوی كوتاه بین آن دو برای درك شرایط یك‌دیگر ، انجام تحقیقات محلی ، تحصیلی و ... و بررسی ملاك‌ها و شرایط اساسی مورد نظر طرفین ، آزمایشات پزشكی برای بررسی عدم ایجاد مشكلات ژنتیكی در اثر پیوند و ... است و پس از طی این مراحل اولیه است كه این دو برای شناخت بیشتر از یك‌دیگر باید فرصت گفتگوی بیشتر را تا آن‌جا كه لازم است داشته باشند. در این‌صورت است كه اگر عاطفه و احساسات شكل بگیرد و به هر طریقی این دو را به هم نزدیك كند دیگر مراحل قبلی ذكر شده مانع این ازدواج نخواهند بود. چه بسا زوج‌هایی بوده‌اند كه به واسطه ارتباطات پنهانی به هم علاقمند شده و در مراحل خواستگاری و یا پزشكی به مانع برخورده و شدیدترین ضربه‌ها را متحمل شده‌اند. افراد بسیاری بوده‌اند كه پس از دل‌بستگی یا وابستگی و علاقه شدید به هم اقدام به خواستگاری كرده‌اند و با مخالفت جدی خانواده یكی از طرفین با این پیوند مواجه شده‌اند . و یا پس از طی تمام مراحل متوجه وجود اشكال ژنتیكی در این پیوند شده‌اند در حالی كه بسیار به هم وابسته شده‌اند. دشواری طی این مراحل برای هر خواستگار به ندرت افراد فرصت طلب و هوس‌ران را به سوی این شیوه می‌كشاند و افرادی به این وادی قدم خواهند گذارد كه طالب واقعی ازدواج با فرد مورد نظر خود هستند. از مهم ترین و مؤثرترین راه‌های شناخت بیشتر قبل از ازدواج صحبت و گفت و گوی رو در روی دختر و پسر ، پس از طی مراحل فوق است. لازم و ضروری است كه دختر و پسر، مذاكره مستقیم داشته باشند و در فضایی آرام و بدون خوف و فشار از طرف دیگران، مسائل و نظرات خود را بررسی كنند. ( این گفت و گو باید خونسردانه و با آمادگی قبلی باشد. بین تصمیم گفت و گو و انجام آن ، باید فاصله باشد تا طرفین بتوانند خود را آماده كنند و آنچه را می خواهند مطرح كنند، یادداشت نمایند.)
اگر این مذاكرات ، چند جلسه و با فاصله زمانی بین جلسات باشد ، بهتر است . به طور كلی ، هرچه وقت نیاز دارند ، باید در اختیارشان گذارده شود.
یكی از فایده های مهم این گفت و گوها این است كه : از سخنان شخص و صحبت با او، می توان تا حد زیادی به مكنونات درونی اش پی برد و از احوال و صفاتش آگاه شد .
امیرمؤمنان (ع) دراین باره می فرمایند:" انسان هرچه را در دل و درونش پنهان كند، از لغزش های زبان و حالت های چهره اش آشكار می شود!".
این یكی از اصول روان شناسی است كه امام به این گونه بیان فرموده اند كه : مسائل پنهانی و احوال درونی انسان، گاهی از زبان او می پرد و گاهی قیافه و حالات چهره‌اش به آن گواهی می دهد. و این دریچه خوبی برای راه یافتن به درون و ضمیر باطن اشخاص است .
پدران و مادران ، كه سعادت فرزندانشان را می خواهند ، باید آنان را در این مسئله مهم یاری كنند و زمینه انجام آن را فراهم نمایند و آرامش لازم را برایشان به وجود آورند. مبادا ، خدای ناخواسته ، از این كار جلوگیری كنند و تعصب بی‌جا به خرج دهند. این گفت و گو ، از نظر اسلام و عقل ، پسندیده است . مبادا از اسلام ، داغ تر شویم و از پیغمبر اكرم ، مسلمان تر! بسیار دیده ایم كه پدر و مادر دختر، از این گفت و گو ممانعت می كنند و این كارشان را به حساب اسلام و غیرت می گذارند! در صورتی كه اسلام و غیرت ، حكم می كنند كه وسائل سعادت و خوشبختی فرزندان را فراهم كنیم . و این گفت و گو، در سعادت و تفاهم بین زن و شوهر ، تأثیر به سزایی دارد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

امروز قصد داشتم به مسائل بیشتری در این زمینه بپردازم. ولی به‌دلیل بستن بار سفر ( تهران ) و خداحافظی با تاشكند ، فكرم بيشتر از اين كار نمی‌كنه و انشاالله سعی می‌كنم در پست‌های بعدی به مابقی مسائل بپردازم. و اما درمورد تاشكند. با اين‌كه با خودم عهد بستم به جایی ، به چيزی و به كسی دل نبندم اما اعتراف می‌كنم كه به اين شهر و دوستان بسيار عزيزی كه طی اين مدت نصيبم شده بود خيلی عادت كرده‌ام و جدایی از آن‌ها برايم بسيار سخت است. از دست دادن يك دوست برای انسان سنگين است چه برسد به اين‌كه آدمی به ناگاه جمعی از دوستان خود را از دست بدهد. هرچند كه هميشه در قلب من خواهند بود اما ديدار مجدد آن‌ها كی نصيبم شود خدا می‌داند. بالاخص بهترين دوست و برادر عزيزم عباس زينلی نژاد كه علاوه بر تحمل من ، در بسياری از مشكلات يار و همراه من بوده است. طی اين مدت كه در تاشكند بودم جز صداقت و صميميت چيزی از وی نديدم و جدایی از او واقعا برايم سخت و دشوار است. اميدوارم هركجا هست خداوند يار و نگهدارش باشد و در آن دنيا با حضرت عباس كه ارادت زيادی به آن‌حضرت دارد محشور شود.

هم‌چنين سفير محترم كه علاوه بر تدبير و توانمندی در مديريت ، برايم همچون برادری مهربان و دلسوز بود. از اين رو بر خودم لازم می‌دانم كه از اين طريق هم كه شده سپاسگزار الطاف و عنايات ايشان ، خانواده محترم و تمامی دوستان و برادرانم در تاشكند باشم.

بگذريم كه بايد گذاشت و گذشت. اگر خدا قسمت كند و شما هم دعايم كنيد قصد دارم همراه با همسرم امسال زائر خانه خدا باشيم. ممكنه مدت زيادی نتونم اين‌جا رو به‌روز كنم. ولی به ياد تك تكتون هستم . از همتون حلاليت می‌طلبم . شما هم مرا تو اين مدت از ياد نبريد.

التماس دعا